Diplomasi Gündemi No.2/2021 (11-17.01.2021)

Yazar: Resul Çakmaktaşı – 11-17.01.2021

  1. Kim'den Biden'a nükleer denizaltıyla gözdağı: “En büyük düşmanımız hâlâ ABD”

Biden, 2019'da Kuzey Kore tarafından "sopayla dövülerek öldürülmesi gereken kuduz bir köpek" olarak adlandırılmıştı. ABD Kongresi'nin Donald Trump taraftarlarıyla basılmasının ülke içindeki yankıları sürerken başkan seçilen Joe Biden'ın 20 Ocak'ta yapılacak yemin töreni öncesi Kuzey Kore'den dikkat çeken bir açıklama geldi. Australian Associated Press'in (APP) Kuzey Kore resmi haber ajansı KCNA'dan aktardığı habere göre, Kuzey Kore lideri Kim Jong-un, gelişmiş nükleer silah kapasitesinin artırılmasına yönelik çağrılarda bulundu ve ABD için "en büyük düşmanımız" ifadesini kullandı. Haberde Kim'in, "Beyaz Saray'da kim oturursa otursun Washington'ın düşmanca politikalarının değişmeyeceğini ve bu politikalardan vazgeçmenin Kuzey Kore-ABD ilişkilerinin anahtarı olduğunu" söylediği aktarıldı.(Independent)

  1. Putin, Aliyev ve Paşinyan, Moskova'da Dağlık Karabağ'ı görüştü

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan arasındaki 'Dağlık Karabağ' görüşmesi Moskova'da gerçekleşti. Rusya'nın inisiyatifiyle düzenlenen Putin, Aliyev ve Paşinyan arasında Dağlık Karabağ'la ilgili anlaşmaların ve bölgedeki durumun ele alındığı görüşme, Aliyev ve Paşinyan'ın Karabağ'da ateşkes sağlandıktan sonra gerçekleştirdikleri ilk yüz yüze görüşme niteliği taşıyor. Putin'in 2021 yılındaki ilk uluslararası faaliyeti olan görüşmede Dağlık Karabağ'la ilgili üçlü anlaşmanın uygulanma süreci ile bölgedeki mevcut sorunların çözümü için atılabilecek adımlar istişare edildi. Rus liderin üçlü toplantının ardından Aliyev ve Paşinyan'la ayrı ayrı görüşmeler yapması da bekleniyor. Görüşmenin başında bir konuşma yapan Putin, Dağlık Karabağ'ı istişare etmek üzere Moskova'ya geldikleri için Aliyev ve Paşinyan'a teşekkür ederek Rusya'nın arabuluculuk çabalarının bölgede sürdürülebilir ateşkesin sağlanmasına yönelik olduğunu söyledi.(Sputnik)

  1. Hindistan, S-400 hava savunma sistemi eğitimi için Rusya'ya uzman askerler gönderecek

Times of India gazetesi, Hindistan ordusunun bir grup uzmanının Rusya’dan satın alınan S-400 hava savunma sisteminin nasıl kullanıldığı üstüne eğitim almak için bu ay Rusya'ya gönderileceğini yazdı. Times of India gazetesinin haberine göre havacı subaylar dahil yaklaşık 100 askeri personelden oluşan ilk grup, ocak ayının son haftasında, ikinci grup ise sonraki birkaç ay içinde S-400 hava savunma füzeleri eğitimi için Rusya'ya gidecek.5.43 milyar dolarlık bir sözleşme kapsamında satın alınan tüm S-400 sistemlerinin Nisan 2023'e kadar kademeli olarak teslim edileceği belirtilen haberde ayrıca, ilk S-400 sistemlerinin 2021'in sonuna veya 2022'in başına kadar hizmete girmesi planlandığı kaydedildi. Gazete haberinde Hindistan’ın, ABD'nin yaptırım uygulama tehdidinden çekinmediği de belirtildi. ABD daha önce S-400 satın alan Çin ve Türkiye'ye mali yaptırımlar uygulamıştı. Hindistan, Trump yönetimini S-400 satın almasının ‘acil bir ulusal güvenlik gerekliliği’ olduğuna ikna etmek için büyük çapta diplomatik girişimler yürütmüştü. Hindistan ile Rusya S-400 savunma sistemi tedarikine ilişkin anlaşmayı Ekim 2018'de imzaladı.(Sputnik)

  1. ABD Küba'yı tekrar "terörü destekleyen ülkeler" listesine aldı

ABD Başkanı Donald Trump yönetimi Küba'yı tekrar "terörü destekleyen ülkeler" listesine aldı.  Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Küba'nın ABD'den kaçan suçluların yanı sıra Kolombiyalı isyancı liderleri barındırdığını öne sürerek "uluslararası terörizm eylemlerine defalarca destek sağlama" nedeniyle kara listeye alındığını söyledi. Trump'ın görevden ayrılmasına dokuz gün kala alınan bu karar ABD'nin yeni başkanı olacak Joe Biden yönetimi için zorluk yaratabilir. Küba'nın, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro'ya destek verdiğini de vurgulan Pompeo, Maduro'nun "küresel teröristlerin ülkesinde yaşaması için uygun bir ortam" yarattığını söyledi.(BBC)

  1. Çavuşoğlu: Türkiye'nin geleceğini AB'de görüyoruz, AB reformlara destek olmalı

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu Türkiye'nin geleceğini Avrupa’da gördüklerini ve bunu birlikte inşa etmek istediklerini açıkladı. AB ülkelerinin Ankara büyükelçileriyle Çankaya Köşkü'nde bir araya gelen Çavuşoğlu, "Türkiye ile AB karşı karşıya getirilmeye çabalandı. Örneğin, kendi üyeleri arasındaki deniz alanları sorununda taraf tutmayan, hatta bu konuda yetkisi bulunmadığını açıklayan AB, mesele Türkiye olunca, tam tersi davrandı. Bu süreçte, 'dayanışma' gibi olumlu bir kavram kötüye kullanıldı. Diyalog çağrı ve çabalarımıza rağmen tek tarafın talepleri dayatıldı." diye konuştu. Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan da kasım ayında yaptığı açıklamada, "Kendimizi başka yerde değil Avrupa'da görüyoruz. Geleceğimizi AB ile kurmayı tasavvur ediyoruz." demişti. Öte yandan Fransa Savunma Bakanı Florence Parly, pazartesi günü Fransız basınına yaptığı açıklamada Türkiye ile ilişkilerin geçen yıldan bu yana kademeli olarak kötüleştiğini ve Ankara'nın aylardır bir müttefik gibi hareket etmediğini söyledi. Parly., Ankara'dan 'söz' yerine somut eylemler beklediklerini dile getirdi.(Euronews)

  1. Yunanistan, Fransa'dan 18 Rafale savaş uçağı alımına onay verdi

Yunanistan Parlamentosu Fransa'dan 18 Rafale savaş uçağı alımını öngören yasa tasarısını onayladı. Parlamentoda yapılan oylama oturumunda 2,5 milyar euroya mal olacak 6'sı yeni 12'si ikinci el 18 Rafale savaş uçağının satın alınmasını öngören yasa tasarısı kabul edildİ. Savunma Bakanı Nikos Panayotupulos, oylamanın ardından yaptığı açıklamada, parlamentodan geçen tasarının "her yöne net bir mesaj ilettiğini" savundu. Fransa'dan ilk teslimatın temmuz ayında alınacağı, 18 uçağın tamamının ülkeye gelmesinin 2023 yılı ortasını bulacağı belirtilmişti. Doğu Akdeniz ve Ege'de artan gerilim sonrası Atina yönetimi, 2021 için bütçeden silahlanmaya ayırdığı payı 5 kat artırma yoluna gitmişti. Savunmaya 2021 için 5,49 milyar euro, savunma harcamalarındaki silahlanma kalemlerine ise 2,5 milyar euro pay ayırdığını açıklayan Atina'nın askeri harcama planı son 11 yılın en yüksek düzeyine ulaşmıştı.(Euronews)

  1. İsrail, Suriye’de düzenlediği saldırıların istihbaratını ABD’den aldı

Associated Press'in haberine göre İsrail’in, Suriye'nin doğusunda yer alan Deyr ez Zor ilindeki bazı noktalara düzenlediği hava saldırısının ABD’nin verdiği istihbarata dayanarak yapıldığı belirtildi. Üst düzey bir ABD yetkilisi, AP’ye yaptığı açıklamada, İsrail'in Suriye'nin doğusunda bulunan Deyr ez Zor'a düzenlediği saldırılarının ABD'nin sağladığı istihbaratla gerçekleştiğini söyledi. İsminin açıklanmasını istemeyen yetkili, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun pazartesi günü Washington'daki Café Milano'da MOSSAD Başkanı Yossi Cohen'le bir araya geldiğini, görüşmede söz konusu saldırıları ele aldıklarını anlattı.(Sputnik)